بازدید امروز : 0
بازدید دیروز : 0
تشرف حضور
چرا افرادى توانسته اند به حضور امام زمان (ع ) برسند؟ هـمـان طـورى کـه مـى دانـیـد افرادى در زمان غیبت کبرى به محضر مبارک حضرت ولى عصر ارواحنافداه رسیده اند وازاین عنایت و موهبت الهى بهره مندشده اند.
ایـن مـطلب بحدى زیاد اتفاق افتاده است که نیاز به توضیح ندارد.
تنهاموضوعى که جاى بحث و بـررسـى دارد ایـن اسـت که : این افراد چگونه توانسته اند به این فیض عظیم نائل شوند؟ آیابخاطر تـقـوى و ورع و داشـتـن اعمال صالح بوده است ؟ یا چون درجات عالى علمى و معنوى داشته اند, مـوفق به زیارت حضرتش شده اند؟ شاید اینها هم نبوده , بلکه مداومت برتشرف شبهاى چهارشنبه بـه مـسـجـد سهله و کوفه و جمکران و امثال اینها,موجب سرافرازى به این افتخار عظیم گشته اسـت ؟ و یـا آن کـه تـنـهـا و تنهالطف و عنایت حضرت موجب شده است که به محضر مبارکشان مشرف شوند؟ با توجه به حدیث بسیارمشهور و معروفى که از ناحیه مقدسه حضرت بقیة اللّه ارواحنافداه بر دست نایب چهارم خود حضرت شیخ على بن محمد سمرى (ره ) صادر گشته است , یعنى : الافمن ادعى الـمـشـاهـدة قـبـل خروج السفیانى والصیحة فهو کاذب مفتر.. ((1)).
(هرکس ادعاى مشاهده آن حضرت رامثل کیفیت مشاهده نواب اربعه بنماید, دروغگو و تهمت زننده است )معلوم مى شود که مـسـالـه بابیت و ارتباط اختیارى با آن حضرت ,تکذیب شده است , پس به هیچ وجه و از هیچ راه و هـیـچ کس نمى تواندبطور قطعى ادعا کند که مثلا فلان کار نتیجه اش زیارت و مشاهده حضرت بـقیة اللّه ارواحنافداه است , چون در این صورت هرکس که آن کار راانجام دهد, حضرتش را زیارت خواهد نمود واین خود یک نوع بابیت است .
از طرفى با دقت در قضایا و تشرفات مختلفى که از کتابهاى معتبر و افرادموثق نقل مى شود و به ما رسـیـده اسـت , ایـن نکته روشن مى شود که صاحبان آنها گاه علماى بزرگ و معروف , گاه افراد صـالـح و مـتـقـى , گاهى افراد معمولى , بعضا افرادى از اهل سنت و حتى بعضى از کفار بوده اند, بـه همین جهت و از اختلاف حالات و روحیات این افراد معلوم مى شود که تشرف به محضر مبارک آن حـضرت اختصاص به هیچ قشر و گروهى نداشته و ندارد.
ضمن این که معلوم مى شود تشرف بـه مـحضر ایشان معمولا هیچ فضیلتى را براى انسان ثابت نمى کند, یعنى نمى توان گفت که هر کس آن حضرت را ملاقات کرده است , انسان صالح , باورع وکاملى است , اگر چه خود این موضوع از افـتـخـارات او خـواهـد بـود, زیراهمین که فردى چشمش به جمال نورانى مولاى انس و جان حضرت بقیة اللّه ارواحنافداه بیفتد, افتخارى عظیم نصیبش شده است .
البته از این مطلب هم نباید چشم پوشى کرد که قسمت عمده این افراد کسانى هستندکه شوق زیارت مولایشان آنها را به فکر مـداومـت بـر عـملى انداخته وبالاخره در پایان آن عمل یا در اثناء و گاهى در ابتداى کار بحضور پربرکت امام زمان روحى فداه مشرف شده اند.
و البته عده اى هم بخاطرمشکلاتى که داشته اند به آن سرور متوسل شده و حضرت به طرق مختلف از آنها دستگیرى فرموده اند.
بـنـابـرایـن در نـهایت , از اکثر قضایا مى توان حداقل به این مطلب معتقد شدکه : به فکر دیدار آن حـضـرت بـودن و یـا مـتوسل شدن به ایشان و امثال اینهادر بسیارى از اوقات موجب شرفیابى به حضورشان مى شود.
بـا هـمه اینها همانطورى که قبلا گفته ایم ممکن است در بعضى از این مواردنتیجه قطعى وجود نداشته باشد.
و جان سخن آن که این افتخار فقط طبق انتخاب و نظر خود حضرت است و به تعبیر بعضى از بزرگان اهل معنى :((تا یار که را خواهد و میلش به که باشد)).
و مسلم آن حضرت حکیم هـسـتند وهیچ کارى را بدون حکمت انجام نمى دهند, اما آن حکمت براى ما معلوم نیست , لذا مى بینیم افراد مختلف با روحیات گوناگون ایشان راملاقات کرده اند و حتى کیفیت ملاقات آنها هم بـه یـک شـکـل نـیـسـت , یـعـنـى عـده اى در وقـت تـشـرف آن حضرت را شناخته و بعضى هم نـشـنـاخته اند,ولى اینهابعدا از روى قراینى متوجه موضوع شده اند.
حتى افرادى که حضرت را در هـنـگام تشرف شناخته اند, گاهى در آنها تصرف شده , به طورى که غیر از سکوت و بى حرکتى و بـى حـسـى کار دیگرى نمى توانسته اند انجام دهند, ولى بعضى هم خیلى راحت با حضرت صحبت کـرده و حـاجـت خـواسته اند.
حال همین افراد هم گاهى اشخاصى در اوج پاکى و اخلاص و بعضا افرادى معمولى و در نهایت سادگى و کم سوادى بوده اند.
بنابراین همانطورى که گفتیم معلوم مى شود مصلحت را خود آن مولاى عزیز تشخیص مى دهند و طـبـق هـمـان عمل مى کنند, به طورى که دربعضى از موارد, صلاح در تشرف به هیچ شکلش نیست وفقط با مکاشفه یا رؤیا و حتى اتفاق افتاده که بدون اینها جواب داده شده است .
امـا در تمامى این قضایا به صاحبانشان عرض مى کنیم : هنیئا لکم وگوارایتان باد این آب حیات و خداى تعالى از این جرعه هاى حیات بخش به ما هم مرحمت فرماید.
فایده نقل و بازگو کردن این گونه قضایا چیست ؟ از هـمـان اوائل غـیـبـت کـبـرى تا بحال , یکى از کارهایى که علماء و بزرگان تشیع به آن اهمیت داده انـد, ایـن بوده است که قضایا و حکایات افرادى که آن حضرت را زیارت نموده و یا در خواب و مکاشفه دیده اند و توسلى داشته و اثرات توسلشان را احساس کرده اند, در کتابهایشان نقل نمایند.
در این زمینه کتابهاى بسیارى را مى توان نام برد و از جمله کتابهایى که در دوره هاى اخیر نوشته شـده اسـت بـخشى از کتاب ارزشمندبحارالانوارعلامه مجلسى , تبصرة الولى علامه بحرانى , جنة الـمـاوى , دارالـسـلام ونـجـم الـثاقب که هر سه از محدث نورى هستند, مى باشد, و غیر اینها که اگربخواهیم نام تمامى کتابها را ذکر کنیم از حوصله این مقدمه خارج است .
حـال روى چه دلیلى این کار را مى کرده اند؟ طبعا آثار و خواص اعتقادى , علمى و اخلاقى زیادى در نـقـل آنها هست که اینطور به آن اهمیت داده شده است , یعنى در خصوص اعتقاد به امام عصر ارواحـنـا فـداه نـقـل ایـن قـضـایـا مـوجـب تـقویت عقیده و ایمان شیعیان و حتى غیر شیعیان و غـیـرمـسـلـمانان مى شود.
از طرفى پشتوانه بسیار محکمى براى مردم خواهد بود که در شدائد و فـشـارهـاى زندگى به آن منبع قدرت الهى وحلال مشکلات و امام مهربان امت , متوسل شوند و لااقـل در زیر بار این فشارها, ایمان خود را از دست ندهند و بتوانند با آرامش و سلامت ازمشکلات خارج شوند.
ضمن این که نقل قضایاى تاریخى که واقعیت هم داشته باشند, روح انسان را مى سازد, هـمـان طورى که مولى امیرالمؤمنین حضرت على بن ابیطالب (ع ), امام حسن (ع ) را به خواندن تـاریـخ تـوصـیه مى فرمایند.
و بالاتر از آن خداى تعالى در قرآن کریم مى فرماید: فاقصص القصص لـعـلـهـم یـتـفـکرون ((2)).
(حکایت گذشتگان را براى مردم نقل کن تا به فکرترقى و رشد خود بیفتند.
) ایـن مطلب یعنى تذکر و بهره بردن از تاریخ , یک امر وجدانى است که هرکس در آن شک و تردید داشته باشد, کافى است فقط یک هفته به خواندن آن مداومت کرده و اثراتش را مشاهده کند.
بـه هـمین خاطر تصمیم گرفتم , اولا قدمى در راه آن حضرت روحى فداه برداشته و مولایم را از ایـن طـریق بیشتر معرفى کرده باشم , اگر چه دیگران هم این قبیل خدمات را انجام داده اند, ولى در تکرار تذکر هم برکاتى هست که قابل تردید نیست .
ثـانـیـا نـقـل این قضایا بتواند تاثیر عملى و اخلاقى بر افراد داشته باشد, زیراآنقدر قضیه و حکایت مـسـلـم , یـقینى و وجدانى از اثرات نقل قضایاى تشرف و توسل به محضر آن سرور وامام عالمیان شنیده شده است که خود اینها مى تواند کتابى را تشکیل دهد.
به همین دلیل و به خاطر آن که این اثـرات مـعـنـوى و اخـلاقى عمومى تر شوند از این راه وارد شدم وامیدوارم عنایات آن حضرت که همیشه شامل احوالمان هست , در این مورد نیز ما را در بر بگیرد.
براى تحقق این امر تصمیم گرفتم که قضایاى کتاب نفیس و گهربارالعبقرى الحسان فى احوال مـولـیـنـا صـاحب الزمان (ع ) را که از تالیفات مرحوم حاج شیخ على اکبر نهاوندى (ره ) مى باشد, بازنویسى کنم , زیرا این کتاب حاوى حکایات بسیار زیادى در خصوص تشرفات , مکاشفات , رؤیاهاو تـوسـلات بـه محضر این امام مهربان مى باشد و بحدى مورد اعتمادعلماء, بزرگان و دانشمندان است که از کتب مرجع در این زمینه ها قرارگرفته , و غالبا در نقل قضایا به آن استناد مى شود, لذا اهـمیت قابل توجهى دارد.
و این اهمیت هم مقدارى مربوط به شخصیت بارز این عالم فرزانه است که خوبست در این جا بطور مختصر شرح حالى از ایشان را نقل نماییم .
شرح حال مؤلف حضرت آیة اللّه حاج شیخ محمد رازى مد ظله العالى در کتاب گنجینه دانشمندان ((3))
درشرح حـالات مرحوم حاج شیخ على اکبر نهاوندى (ره ) مطالبى را بیان فرموده اند که ما با قدرى تصرف آنها را نقل مى نماییم : حجة الاسلام و المسلمین شیخ الفقهاء والمحدثین آیة اللّه مرحوم حاج شیخ على اکبر نهاوندى در سال 1280 هجرى قمرى متولد شد.
ایشان از شاگردان مولى لطف اللّه مازندرانى , میرزا حبیب اللّه رشتى ,شریعت اصفهانى , مرحوم مامقانى و حاجى نورى صاحب مستدرک الوسائل مى باشند.
این عالم بزرگوار به کثرت قدس و تقوى معروف و به زهد و ورع موصوف و از نوادر عصر بودند به طورى که بسیارى از علماء و مبلغین کنونى از آن جناب اجازه روایتى دارند.
ایـشـان در مـسـجد جامع گوهرشاد نماز جماعت مى خواندند و با این که نمازشان از همه نمازها طـولانـى تـر بـود در عین حال جمعیت بیشترى به ایشان اقتداء مى کردند, و جدا از لحاظ کمى و کیفى در خراسان اولین نمازجماعت بود.
آن مـرحـوم حـالات عبادى و خضوع و خشوع مخصوصى داشت , وبالاخره در تاریخ 19 ربیع الثانى 1369 هـجـرى قمرى رحلت نمود وپایین پاى حضرت رضا (ع ) درب حرم - مدفون گردید.
آقاى مروج دررحلت ایشان این ماده تاریخ را سروده است : آمد اندوه و سرافکند و پى تاریخ گفت ----- شد نهاوندى مقیم , اندر در سلطان طوس تعدادى از تالیفات آن مرحوم از این قرار است : 1- خزینة الجواهر 2- گلزار اکبرى 3- وسائل العبید 4- راحة الروح 5- انهار النوائب 6- الفوائد الکوفیه 7- رشحة الندى 8- طور سیناء 9- مفرح القلوب 10- البنیان الرفیع 11- الجنة العالیه 12- جنتان مدهامتان 13- جواهر الکلمات 14- عناوین اللمعات 15- الیاقوت الاحمر ((4))
16- انوار المواهب 17- لمعات الانوار علت بازنویسى کتاب کتاب العبقرى الحسان شامل پنج بخش با موضوعات مختلف است , ولى به چند دلیل از دسترسى اکثر مردم به دور مانده است : اول : چاپ این کتاب سنگى است و مطالعه آن براى همه کس ممکن نیست .
دوم : انشاء و شیوه نگارش آن مربوط به چند دهه گذشته است و در زمان ما کمتر مورد توجه قرار گـرفـتـه و حتى گاهى بخاطر عبارات و الفاظفارسى اصیل و عربى نامانوس فهمیدنش مشکل است .
سـوم : بـخـشـهاى مختلف این کتاب جنبه عمومى نداشته و بعضى از آنهاصرفا براى رد شبهات و اشـکـالات دربـاره آن حضرت است و حتى ذکرشان موجب طولانى شدن مباحث و احیانا تشویش بعضى از افکارمى شود.
بنابراین تصمیم گرفتم آنچه را که عمومیت بیشترى دارد نقل کنم .
نکاتى درباره چگونگى نقل قضایا در ایـن جـا لازم مى دانم چند نکته را درباره کیفیت نقل قضایا در این کتاب یعنى برکات حضرت ولى عصر (ع ) یادآور شوم : 1- نسخه اى که مورد استناد و بحث ماست و مطالب را از آن نقل کرده ایم , همین نسخه دو جلدى بزرگ با چاپ سنگى از انتشارات کتاب فروشى دبستانى تهران , مى باشد.
2- قضایاى این کتاب را مؤلف بزرگوار, به چند بخش تقسیم نموده اند:تشرفات , مکاشفات , رؤیاها, تـوسـلات و بخشهاى دیگر, اما خیلى ازقضایا چون داراى دو یا چند جهت بوده اند, مثلا هم ضمن تـوسـلات قـابـل درج بـوده انـد و هم تشرفات , لذا بعضى را در بخش تشرفات و بعضى رادر بخش تـوسـلات و یا غیر آن نقل نموده اند, ولى ما بخاطر آن که ازمهمترین اهدافمان در این جا آن بوده کـه مـولایمان و عنایات و الطافشان را بیشتر محسوس کرده باشیم و ثابت کنیم که در همه جا به مردم توجهات خاص دارند, سعى کرده ایم همیشه در حکایات و قضایا آن جهت محسوستر به حواس ظـاهـرى را نـقل کنیم و به اصطلاح فرد اکمل ومصداق اتم را بگوییم , بلکه بتوانیم از این راه این مطلب را محسوس کنیم که : آن حضرت واقعا دربین ما هستند و در بازارها و محافلمان شرکت مى کنند.
بنابراین اگر حکایتى شامل یک رؤیا و یک تشرف بوده , ما آنرا درتشرفات نقل کرده ایم .
و به همین صورت بقیه حالات , و این باعث شده است که ترتیب آنها نیز عوض شود.
3- کتاب العبقرى الحسان داراى پنج بخش است که جلد اول آن سه بخش وجلد دوم دو بخش , با شماره صفحات مجزا, ولى آنچه که ما نقل کرده ایم مربوط به جلد اول , بخش دوم (المسک الاذفر) و جـلـد دوم , بـخـش اول (الـیـاقوت الاحمر) مى باشد.
و سعى بر این بوده که قضایا و تشرفاتى که درزمان غیبت آن حضرت اتفاق افتاده است , نقل شود, چون قضایاى حین تولد تا زمان شهادت امام حسن عسکرى (ع ) در کتب شرح حالات آن حضرت , زیاد نقل گردیده اند.
4- مـؤلف (ره ) بخاطر آن که کتاب مستند باشد, در ابتداى همه قضایاسند خود را ذکر نموده اند, ولى ما به چند دلیل آنها را ذکر نکرده و فقط به ذکر ناقل قضیه اکتفاء کرده ایم : اولا: ذکر این اسناد براى همه کس مفید نیست و تنها فایده اش براى علماءاعلام و امثال آنان است , بهمین جهت در انتهاى هر قضیه , آدرس حکایت را با ذکر صفحه و سطر درج کرده ایم , بنابراین در صورت نیازمى توان به آن جا مراجعه کرد.
ثـانـیـا: طـولانـى بودن سند آنهم با این کیفیتى که در خیلى از قضایا هست ,غالبا مطلب را از یاد خـوانـنـده اش برده و لااقل بهره او را کمتر مى کند, زیراخواننده تا بخواهد متوجه افرادمذکور در سند و القاب و محاسن ایشان گردد, مطلب از ذهنش خارج مى شود.
5- در ایـن جـا فقط به قضایایى که در رابطه با امام عصر ارواحنا فداه است اکتفا کرده ایم و از نقل حـکـایات و قضایاى دیگرى که در کتاب کم هم نیستند, خوددارى شده است .
ضمنا چند قضیه را هم چون ممکن است در آنها خود حضرت نبوده و یا احتیاج به تفسیر داشته باشند, حذف کرده ایم .
6- کـسـانـى کـه امـام زمان (ع ) را زیارت کرده و یا در عالم مکاشفه و رؤیادیده اند, گروه خاصى نـمـى بـاشـنـد, یعنى از هر دسته و هرگروهى , افرادى در این قضایا سهم دارند, لذا اعمال و نحوه تـشـرف یـا صـحـبـتها و الفاظى که این اشخاص قبل از حکایت و یا در حین جریان و حتى بعد از آن داشته اند, براى ما حجت و ملاک نخواهد بود, مگر آن چه که درصراط مستقیم خاندان عصمت و طهارت (ع ) و شرع مقدس باشد.
7- در نقل قضایا تمام سعى بر آن بوده که آنچه اتفاق افتاده و یا گفته شده به خوانندگان محترم مـنـتقل شود, بهمین جهت الفاظ و عبارات را به زبان ساده و روان امروزى تغییر داده ایم , و احیانا بعضى از توضیحاتى که خارج از اصل قضیه است , حذف نموده ایم , مگر در مواردى که جمله مربوط به معصومین (ع ) باشد, که تا حد امکان سعى کرده ایم آنها را به حال خود نگه داریم , مخصوصا اگر آن کلام حاوى پیغام یا حکم خاصى باشد.
و در عوض آنچه را که احتیاج به توضیح داشته , در پرانتز یاپاورقى , شرح داده ایم .
تقسیم بندى کتاب این کتاب داراى پنج بخش است که توضیحات هر بخش را در اول آن خواهید خواند: بخش اول : تشرفات , که شامل دو قسمت مى باشد: قسمت اول : تشرفاتى که صاحبان آنها در هنگام تشرف امام زمان (ع ) راشناخته اند.
قـسـمـت دوم : تشرفاتى که صاحبان آنها در همان وقت حضرت رانشناخته اند ولى بعدا از قرائنى متوجه شده اند که امام عصر(ع ) را ملاقات کرده اند.
البته حکایاتى که معلوم نیست حضرت در آنها شناخته شده اندیا نه , در همین قسمت آورده شده است .
بخش دوم : مشاهدات و مکاشفات .
بخش سوم : رؤیاهاى صادقه .
بـخش چهارم : تجلیات حضرت , که سعى کرده ایم در این زمینه قضایاى ابتداى زمان غیبت را نقل نکنیم .
بخش پنجم : توسلات .
در ایـن جـا لازم مـى دانم از اساتیدى که مرا راهنمایى و تشویق کرده اند,تشکر نمایم .
همچنین از زحـمـات کـلیه کسانى که در بازنویسى , ویرایش و سایر مسائل فنى این کتاب , مرا یارى کرده اند, قدردانى بعمل آورم .
امـیـدوارم مـولایـمـان حـضرت ولى عصر ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء ایشان و همگى ما را مشمول عنایات خاصه خود قرار دهند.
مشهد مقدس - سید جواد معلم 25 رجب المرجب 1419 هجرى قمرى سالروز شهادت حضرت امام موسى الکاظم (ع )